Portal informacyjny
Zdobądź wiedzę z zakresu uzależnień
Zdobądź wiedzę z zakresu uzależnień
Alkoholizm jest podstępną chorobą, która powoduje utratę kontroli nad piciem u osoby uzależnionej. Posłużymy się tym przykładem podczas omawiania mechanizmów występujących w nie tylko w tym uzależnieniu.
Mechanizmy w uzależnieniu bardzo silnie wpływają na powstanie i rozwój choroby alkoholowej. Różnią się jednak od patologicznych, pojawiających się w zaburzeniach emocjonalnych (np. depresja, nerwica).
Wpływ na powstawanie uzależnienia mają nie tylko mechanizmy, ale także uwarunkowania środowiskowe, społeczne i genetyczne. Wśród nich można wymienić:
Leczenie alkoholizmu w psychoterapii opiera się w dużym stopniu na zatrzymaniu mechanizmów choroby, a w rezultacie całkowite pozbycie się ich. To one odpowiedzialne są za patologiczne zachowanie i postrzeganie świata alkoholika.
Mechanizm iluzji i zaprzeczeń bardzo silnie oddziałuje na umiejętność rozpoznawania szkód, przyczyn picia. Tworzy się nieprawdziwy, pozytywny obraz życia z alkoholem. Powstaje zwarty system przekonań, który podporządkowany jest pragnieniu picia i nie ma nic wspólnego z rzeczywistością.
Osoba uzależniona zaczyna uzasadniać swoje picie przed sobą i innymi, a z czasem głęboko wierzy w słuszność swoich przekonań. Selektywnie dostrzega negatywne strony picia, nadając im atrakcyjny charakter i wysoką funkcjonalność. Pije coraz więcej, podważając własne uzależnienie.
Mechanizm iluzji i zaprzeczania wpływa na relacje. Niejednokrotnie osoby bliskie "nabierają się" na przekonujące słowa alkoholika, jednak z czasem prawda wychodzi na jaw.
Mechanizm ten jest powodem unikania odpowiedzialności alkoholika za własne czyny i słowa, a także negowanie tego, co się wydarzyło. Minimalizowanie problemu, racjonalizowanie zachowań, koloryzowanie wspomnień, zaprzeczanie, obwinianie innych - to wszystko ma na celu odwrócenie uwagi od problemu.
U osoby uzależnionej schemat realizowania się, dążenia do przyjemności i unikania negatywnych stanów jest zaburzony. System regulacji psychicznej w sferze emocji staje się patologiczny. Jak to się objawia?
Bez względu na stan zdrowia, samopoczucie i okoliczności, wszystkie uczucia doświadczane są jako pragnienie wypicia alkoholu.
Dlatego niezależnie od tego, czy alkoholik jest szczęśliwy czy smutny, rozwiązaniem będzie butelka. To jedyny sposób aby poczuć się lepiej lub celebrować dobry nastrój.
Skutkami nadużywania alkoholu są:
W ten sposób rozwija się mechanizm nałogowego regulowania uczuć, gdzie alkohol jest podstawowym środkiem do unormowania sfery emocjonalnej. Uśmierzanie złych stanów to praktycznie jedyny sposób osiągnięcia tych przyjemnych. Mechanizm ten ma bardzo dużą siłę działania.
Poprzednie mechanizmy były odpowiedzialne za upośledzenie czynności poznawczych i patologiczne pragnienie alkoholu, natomiast mechanizm rozproszonego "ja" powoduje problemy z podejmowaniem decyzji i wyznaczaniem celów. Wpływa to na osłabienie integracji struktury JA:
Własny obraz jest zafałszowany. W trakcie picia osoba uzależniona czuje się pełna mocy i sprawczości, jej samoocena jest zawyżona, natomiast trzeźwiejąc traci te złudzenia. A jedynym sposobem, na to, żeby czuć się dobrze, jest picie. Alkohol jest największą wartością dla alkoholika i przejmuje kontrolę nad jego życiem.
